JZDT 2 czyli GDZIE JEST TEN NIEMIEC…

Ponieważ wciąż widzę nienasycenie tematem „ Jak zapamiętać długi tekst”, postanowiłem kontynuować  ten temat, przytaczając jeszcze kilka przemyśleń i pomysłów odpowiadających na pytanie „ JAK”. Jednak tym razem poszedłem  „na łatwiznę” i „żywcem”  przytaczam  gotowe artykuły, ponieważ pomyślałem, że przerabianie zwartych koncepcji  byłoby nietaktem i mogłoby zubożyć  warstwę merytoryczną. No dobrze…, przyznam się, że z rzadka wzbogacałem niektóre wątki,  swoimi  zapamiętanymi  przykładami, ale  jest tego dosłownie  sztuk kilka.

 Linki do bezpośrednich stron,  znajdują się na końcu każdego opracowania. Dzisiaj część pierwsza. Mam nadzieję, że chłonnym wiedzy z tego zakresu, zebranie pod jednych „dachem” pełnych informacji   okaże się pomocne, a wybrane techniki  uda się im  z sukcesem  wdrożyć  do swoich poczynań.

 Pozdrawiając czytelników i życząc miłej lektury  uprzejmie zawiadamiam, że oczywiście cdn.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 Techniki i strategie uczenia się to świadome działania służące uczeniu się. Jest ich bardzo wiele. Różnią się one czasem od siebie bardzo istotnie. Mają wszakże jedną cechę wspólną – ich zadaniem jest pomoc, zwiększenie efektywności i tempa nauki. Każdy uczeń sam dobiera sobie metody, które są według niego najlepsze. Można dokonać podziału technik i strategii, opisać je, poznać. Sama jednak znajomość metod uczenia się nie musi wpływać na zwiększenie naszych ,,mocy umysłowych”. Jeśli dowiemy się, że tabliczka mnożenia może nam pomóc w liczeniu, to nic jeszcze stąd dla nas nie wynika. Dopiero kiedy jej się nauczymy, możemy ją wykorzystać praktycznie np. do działań sposobem pisemnym - przez co znacznie poprawimy swoją sprawność matematyczną. Techniki i strategie można podzielić na wiele grup:

·         techniki i strategie konwencjonalne i niekonwencjonalne (np. techniki mnemoniczne, uczenie się pod hipnozą, tzw. szybkie uczenie się),

·         słowne (werbalne) - nazywanie obrazów, powtarzanie, odszukiwanie sensu, streszczanie tekstu,

·         bezsłowne (niewerbalne) - podkreślenie istotnych informacji, wykreślanie schematów, wyobrażanie sobie

·         krótkoterminowe - ,,zakuć, zdać, zapomnieć”,

·         długoterminowe - wymagają czasu i energii (chcemy zapamiętać pewne informacje na dłużej),

·         strategie magiczne - np. maskotka,

·         strategie jasnowidza - uczymy się wyłącznie wówczas gdy sądzimy, że nas zapytają

   Po krótkim przeglądzie metod i strategii łatwo się domyśleć, że niektóre z nich nie są warte uwagi i poważnego traktowania. Ograniczony charakter niniejszego opracowania nie pozwala na przedstawienie wszystkich godnych uwagi technik, metod i strategii uczenia się. Przedstawione zostaną tylko niektóre wybrane sposoby uczenia się, by zainspirować uczniów do samodzielnych poszukiwań najbardziej wartościowych technik.



Techniki mnemoniczne

    Wykłada się je na kursach doskonalenia pamięci (np. IBM, NASA, AT&T) Za twórcę podstawowego systemu mnemonicznego tzw. systemu umieszczania ,,loci” uważa się greckiego poetę Symonidesa (500 rok przed Chrystusem). Jak głosi legenda  Symonides bawił na uczcie u Skopasa. W czasie biesiady musiał wyjść. W tym czasie zawalił się dach zabijając i masakrując wszystkich biesiadujących. Nawet najbliżsi krewni nie mogli rozpoznać ciał ofiar. Symonides rozpoznał wszystkie zwłoki ponieważ miał w pamięci obraz – gdzie siedział każdy z gości. Po tym zdarzeniu Symonides rozwinął swój system umieszczania (lokacji).

Założenia:

·         techniki te opierają się na wyobraźni i skojarzeniach (ułatwiają zapamiętywanie i usprawniają proces pamięci),

·         polegają na tworzeniu umysłowych obrazów przedmiotów i idei (zapamiętuje to prawa strona naszego mózgu,,myśląca obrazami”),

·         efektywność tych metod jest siedmiokrotnie większa, niż metod pamięciowych tradycyjnych,

·         umożliwiają przede wszystkim zwiększenie tempa kodowania,

·         metody te są uniwersalne – można je wykorzystywać do zapamiętywania rozmaitych informacji (zapamiętywanie dat, przemówień)

Przykłady:

1. Akronimy

Akronim – słowo utworzone z pierwszych liter wchodzących w skład całej grupy. Zapamiętanie akronimu jest łatwiejsze, niż całej grupy wyrazów (PKO - Powszechna Kasa Oszczędności, PWN – Państwowe Wydawnictwo Naukowe). Odmianą akronimów są tzw. twórcze zdania. Aby zapamiętać kolejność planet Układu Słonecznego, licząc od najbliżej położonej od Słońca, można przyswoić sobie takie zdanie:

Moja	-->	Merkury
Wiecznie	-->	Wenus
Zapracowana	-->	Ziemia
Mama	-->	Mars
Jutro	-->	Jowisz
Sama	-->	Saturn
Usmaży	-->	Uran
Nam	-->	Neptun
Placki	-->	Pluton

2. Rymonimy

Zapamiętanie krótkiej rymowanki, aby zapamiętać ważne informacje.

·         uje się nie kreskuje – dla zapamiętania zasady ortograficznej,

·          Chemiku młody, lej kwas do wody. Nigdy odwrotnie– dla zapamiętania zasady postępowania, 

·         pola trójkąta nie licz na oko, mnóż pół podstawy przez jego wysokość – dla zapamiętania wzoru na pole trójkąta (1/2*a* h)

·         Gdy rzepka urośnie, to trzeba ją zjeść, bo 7 x 8 jest 56 - dla zapamiętania działania z tabliczki mnożenia

·         jeden, cztery, dziewięć, dwa, Kolumb swe rzemiosło zna – dla zapamiętania daty 1492 (odkrycie Ameryki)

·         Łódka płynie, księżyc świeci,

trójgraniasty groszek leci.

W każdym kącie i kąciku,

wisi główka na haczyku” –

uczą się tego wierszyka powszechnie studenci pierwszego roku medycyny, by ułatwić sobie zapamiętanie kości śródręcza - kości łódeczkowatej, półksiężycowej, trójgraniastej, groszkowatej, czworobocznej większej, czworobocznej mniejszej, główkowatej, haczykowatej.

3. System umieszczania LOCATION

   LOCI - z greckiego oznacza miejsce. Twórcą tego systemu, jak już wspomniano, był Symonides. Technika ta była niezwykle popularna w starożytnej Grecji i Rzymie, szczególne wśród studentów retoryki (musieli oni się uczyć niezwykle długich przemówień). Wielu greckich, czy rzymskich mówców w celu zapamiętania przemówień posługiwało się miejscami publicznymi, inni używali do tego swoich domów. Wygłaszając mowę kojarzono znaczące wyrazy, idee czy myśli z poszczególnymi pomieszczeniami, czy przedmiotami w tych pomieszczeniach. Dla przykładu myśl rozpoczynająca mowę mogła być skojarzona z drzwiami wejściowymi, następna z marmurowym stolikiem w holu, kolejna z figurką stojącą za stolikiem itd.

   Chcąc używać tej metody należy najpierw zapamiętać 20 przedmiotów z własnego domu lub 20 charakterystycznych miejsc np. na trasie ze szkoły do domu. Następnie należy bardzo dobrze się ich nauczyć tak, by bez zastanawiania można je było podawać od pierwszego do ostatniego i od 20 do 1 czyli w odwrotnej kolejności. Nie należy wybierać dwóch takich samych przedmiotów np. jeśli wybraliście stół w kuchni, to nie należy wybierać stołu z pokoju itp. Należy wybrać duże przedmioty. Jeśli to są przedmioty w twoim domu, dobrze byłoby aby najpierw zapamiętać kolejność pomieszczeń, a następnie w każdym pomieszczeniu po kilka przedmiotów. Trzeba być konsekwentnym w zachowaniu kierunku poruszania się w wyobraźni od przedmiotu do przedmiotu (np. najpierw w przedpokoju zgodnie ze wskazówkami zegara, następnie w kuchni zgodnie ze wskazówkami zegara itd.). Następnie należy ,,przebyć w pamięci” naszą trasę wizualizując (ujrzeć w pamięci) każdy przedmiot – przynajmniej kilka razy. Dopiero teraz miejsc tych  przedmiotów możemy użyć jako ,,pamięciowych haków” do zaczepiania informacji. Robimy to ,,zaczepiając” w pamięci daną informację na ,,pamięciowym haku”.

Techniki tradycyjne

1. Metoda Buzana.

Technika ta jest popularna wśród studentów Europy Zachodniej. Składa się z następujących elementów:

·         Wyznaczenie czasu. Pracujemy lepiej mając do wykonania pracę w konkretnym czasie.

·         Ilość materiału. W ten sposób przyczyniamy się do wyraźnego nakreślenia ram tego, co mamy wykonać. Poprzez zastosowanie się do bieżącego  i poprzedniego  punktu zmniejszamy niejako strach przed książkami, gdyż dokładnie określamy rodzaj oraz ilość pracy do wykonania.

·         Ustalenie podłoża informacyjnego (najwyżej kilka minut). Należy dokonać w myśli szybkiego przeglądu tego, co już wiemy na ten temat. Zapisujemy na kartce kluczowe myśli, hasła, pojęcia. Przypomnienie sobie posiadanych już wiadomości na konkretny temat powoduje, że umysł nasz nastawia się na odbiór informacji, jakie spodziewamy się spotkać -,,wchodzimy na odpowiednie fale”.

·         Pytania  (kilka minut). Definiujemy cel przedsięwzięcia (czego chcemy się dowiedzieć np. przez sformułowanie kilku pytań do danego tekstu).

·         Ogólne rozeznanie - obejmuje zapoznanie się z:

o    tekstem na tylnej okładce,

o    spisem treści,

o    tytułem,

o    podtytułami,

o    nazwami rozdziałów,

o    streszczeniami,

o    podsumowaniami na końcach poszczególnych rozdziałów,

o    diagramami,tabelami

·         Lektura pobieżna Mając rozeznanie przechodzimy do lektury pobieżnej. Przekartkowujemy całą książkę, koncentrując się na pierwszych i ostatnich akapitach (są tam zawarte najczęściej najważniejsze informacje). Etap ten rozwija, zdaniem Buzana, umiejętności dokonywania wyboru tego, co jest naprawdę ważne.

·         Lektura uważna. Polega na dokładnym czytaniu całego tekstu. Czasem nie jest to już potrzebne.

·         Powtórka. Umożliwia utrwalenie i integrację ogólnych tematów i treści z istotnymi szczegółami 

2. Metoda SQRRR (metoda używana przez studentów w USA).

Ogólna orientacja. 

·         Sformułowanie pytań (jakich informacji szukamy, czego chcemy się dowiedzieć itp.)

·         Przeczytanie.

·         Zrelacjonowanie (opowiedzenie, odtworzenie).

·         Kontrolne przejrzenie zawartości.

3. Metoda zapamiętywania.

·         Przeczytać całość.

·         Przeczytać całość podkreślając najważniejsze treści.

·         Podzielić tekst na kilka sensownych całości (o ile jest długi).

·         Powtarzać każdą część osobno, aż do zapamiętania. Powtarzać należy zawsze od końca poprzedniej!

·         Po dniu przerwy powtarzamy raz jeszcze całość.

4. Metoda zapamiętywania dosłownego (na pamięć).

Zaczynamy trzy dni wcześniej - po 2, 3 dniach pamiętamy najlepiej. Staramy się wzbudzić zainteresowanie tym, czego mamy się nauczyć. Czynności:

·         Przeczytać dwa razy po cichu.

·         Po krótkiej przerwie – przeczytaj dwa razy głośno. Jeśli jest to wiersz – w odpowiednim rytmie. Jeżeli jest to długi tekst, należy go podzielić na kilka części i robić tak jak w poprzedniej metodzie.

·         Po godzinie przerwy powtarzać głośno z zaglądaniem do tekstu.

·         Po godzinie przerwy bez ( z ) zaglądania do tekstu.

5. Mało czasu – wyjście awaryjne.

·         Przeczytać całość (nastawiając się od razu na zapamiętanie).

·         Słowa, pojęcia, kwestie niezrozumiałe – wyjaśniamy po przeczytaniu.

·         Przerwa (kilka minut).

·         Nie zaglądając do tekstu powtórzyć krótko z pamięci przeczytaną wcześniej treść.

·         Przeczytać drugi raz – podkreślając najważniejsze zagadnienia.

·         Napisać krótką notatkę – daty, nazwiska, definicje – piszemy innym kolorem.

·         Przerwa - kilka minut.

·         Głośno powtarzamy całość swoimi słowami.

·         Zajrzeć do notatki – powtórzyć jeszcze raz, zwrócić uwagę na to, co wcześniej zapomnieliśmy.

·         Następne powtórzenie dopiero po kilku godzinach – bez zaglądania.

·         Ostatnie powtórzenie – następnego dnia rano.

6. Notatki w procesie uczenia się.

Notatki bardzo ułatwiają naukę i pomagają w powtarzaniu materiału powodując lepsze zapamiętywanie.

·         Przed sporządzeniem notatek z tekstu należy go najpierw uważnie przeczytać.

·         Dokonać należy wyboru informacji ze względu na ich ważność (selekcja), następstwa logiczne, główne myśli, wynikanie, zależności przyczynowo – skutkowe, powiązania między zjawiskami.

·         Notatkom należy nadać skondensowaną treść (zmiany językowe – równoważniki zdań, zamiast zdań rozwiniętych np. ,,Procesy wewnętrzne i zewnętrzne oraz ich niewątpliwy wpływ na kształtowanie powierzchni Ziemi” zanotujmy ,,kształtowanie powierzchni Ziemi”.

·         Należy stosować skrótowy język, grafikę, barwę.

·         Nadawać prostą formę -,,oszczędność w słowach” .

·         Notatka jest mapą tekstu,  który mamy zapamiętać.

Na podstawie opracowania Romana Michalskiego - doradcy zawodowego

TREŚĆ ORYGINALNEGO ARTYKUŁU ZNAJDUJE SIĘ TUTAJ

Ps.  Kilka słów odnośnie tytułu postu. Akronim oznacza oczywiście  zdanie „Jak zapamiętać długi tekst”. Druga część tematu,  to wariacja  dowcipu w którym pada tekst” jak się nazywa ten Niemiec, który mi wszystko chowa?......aaa,  Alzheimer .
Dopisek27 marca 2012r.
Część trzecia, czyli kolejny artykuł z tej serii zanajduje się TUTAJ

Zwiastun